Historische chronogrammen

Een chronogram is een jaartal vers waarin een aantal letters groot is afgedrukt. Samen vormen zij een jaartal in Romeinse cijfers. Tot het jaar 1600 werd D=500 in het chronogram niet meegeteld. M=1000, D=500, C=100, L=50, X=10, W=VV=10, U=V=5, Y=IJ=II=2, J=I=1.

1. CraChtiCh CarLe MargrIIeten tra VVVede (1468) Geschreven door Anthonis de Roovere in 1468 te Brugge. De getalwaarden van de hoofdletters geven het jaar aan van het huwelijk tussen Karel de Stoute en Margaretha van York. De kleine letters duiden op de leeftijd van de bruid en het totaal aantal letters: 34 verwijst naar de leeftijd van de bruidegom.
   
2. nae zWarte hUngernoot gebraCht had tot de doot bJnaest zesdUIzent MensChen aLst god den heer Verdroot gaf hI Uns Weder broot zoVeeL WI CUsten WensChen (1574) Geschreven door Jan van Houten in 1574 en te zien boven het middenpoortje van het stadhuis in Leiden. De getalwaarden van de hoofdletters verwijzen naar het ontzet van Leiden in 1574. De 127 letters zijn gelijk aan het aantal dagen dat het beleg heeft geduurd, namelijk van 28 mei tot en met 2 oktober 1574.
   
3. Voor U staat hIer eUsebIUs reChtop en fIer Vaak besChoten en zo Lang gekWeLD gerestaUreerD en In praCht hersteLD (1994) Geschreven door Bernard Grothues in 1994 en te zien in het timpaan van de Eusebiustoren te Arnhem. Zowel het chronogram als de 19 woorden en de 94 letters, waaruit het jaarschrift bestaat, duiden op 1994 het jaar waarin precies 50 jaar na de Slag om Arnhem de Eusebiustoren in gebruik werd genomen, na een restauratie van 3 jaar.
   
4. koM en aansChoUW Weer UW VernIeUWD kerkgeboUW heer sChepper besChUt en heLpe beWaren onze sInt Janskerk nog VeLe Jaren (1999) Geschreven door Bernard Grothues in 1999 en te zien op een schild onder de klokkentoren van de St. Janskerk te Zutphen. Het chronogram bestaat uit 19 woorden en 99 letters en verwijst naar het jaar 1999. In dit jaar werd de kerk weer opengesteld.
   

Bron:Chronicatorium ILeX.